خلبانی

در همه دنیا شغل خلبانی با وجود همه خطراتی که دارد از وجهه بسیار بالای برخوردار است. بسیاری از افراد از کودکی رویای خلبان شدن را در سر می‌پرورانند، اما شرایط سخت ورود به این حرفه، آن را از سایر مشاغل جدا و تا حدی آن را به شغلی دست‌نیافتنی تبدیل کرده است.

در تعریف شغل خلبانی می‌توان گفت خلبان کسی است که مدیریت و کنترل یک هواپیما، بالگرد یا هر وسیله پروازی دیگر را از لحظه برخواستن از زمین و گذشتن از مسیر پروازی تا فرود و رساندن مسافران به مقصد را برعهده دارد.

خلبان در طول پرواز مسئولیت جان صدها مسافر را که هزاران چشم به راه دارند بر دوش می‌کشد. داشتن توانایی مدیریت بحران و حفظ قوه تعقل و تفکر و خونسردی حتی تا دم مرگ توانایی‌هایی است که یک خلبان به آن نیاز دارد. گرفتن بهترین تصمیم در کوتاه‌ترین زمان با حفظ خونسردی، همان مدیریت عالی بحران است.

یک خلبان موظف است یک تا دو ساعت قبل از پرواز در فرودگاه حضور یابد و فرم تحویل هواپیما و تعداد مسافران را به همراه نقشه پرواز دریافت کند. سپس سوخت مورد نیاز طبق نقشه پرواز را بررسی و تامین کند. یک خلبان به خاطر مسئولیت سنگینی که بر دوش دارد، نیازمند حداکثر رفاه و حداقل درگیری و اغتشاش فکری در ساعات غیرکاری خود است و در صورت نداشتن آرامش کافی در حین پرواز با مشکل روبه‌رو خواهد شد.

 

شرایط ورود به دانشکده

برای ورود به دانشکده پرواز شرکت هواپیمایی کشور، فرد باید دارای مدرک دیپلم متوسطه و مدرک پیش‌دانشگاهی در رشته ریاضی و حدکثر دارای سن هم 22 سال باشد. فرد متقاضی باید در کنکور سراسری شرکت کند. در صورت کسب نمره علمی لازم و انتخاب کد رشته خلبانی در انتخاب رشته خود می‌تواند وارد مرحله معاینه پزشکی، مصاحبه و گزینش شرکت هواپیمای کشور شود. همچنین فرد می‌تواند در مدارس خصوصی خلبانی که حدود 30 میلیون تومان هزینه دارد ثبت‌نام کند. پس از تحصیل در رشته خلبانی مدارک و گواهینامه‌های رشته خلبانی شامل «پی پی ال» یا گواهینامه خلبانی و «ای آر» یا گواهینامه آلات‌پروازی یا پرواز کورو و در نهایت «پی ال ای» یا گواهینامه خلبانی مسافربری ارائه می‌شود. یک خلبان علاوه بر استخدام در ارتش گزینه‌های دیگری پیش رو دارد: از جمله استخدام در شرکت‌های هواپیمایی خصوصی یا سازمان‌هایی که هواپیمای خصوصی در اختیار دارند. همانطور که گفته شد خلبان باید زندگی کاملا بی‌دغدغه و آرامی داشته باشد و نباید هزینه‌‌های زیادی که بیش از دیگران باید صرف حفظ سلامتی‌اش کند، فکر او را مشغول و نگران کند.

 

درآمد خلبان‌ها در دنیا

حداقل حقوق خلبانان در دنیا 5000 دلار یعنی چیزی حدود چهار و نیم میلیون تومان است. البته در کشور ما این مبلغ حدود 3000 دلار است. با این همه هنوز هم خلبانانی دیده می‌شوند که با اضافه کار و حقوق استادخلبانی و با وجود 20 سال سابقه فقط یک میلیون و هشتصد هزار ریال در ماه حقوق می‌گیرند.

زندگی یک خلبان یک زندگی خاص است که هر کسی توانایی زندگی در چنین شرایطی را ندارد. سفرهای پی در پی، خطرات پرواز، استرس مسئولیت حفظ جان مردم، پروازهای غیرمنتظره، دوری از خانواده و… مشکلاتی است که اگر فرد بدون آگاهی از آن‌ها وارد این حرفه شود بدون شک با مشکل مواجه خواهد شد. اولین شرط خلبانی، سلامتی کامل جسمی، روحی و روانی است. شخصی که می‌خواهد خلبان بشود باید از نظر جسمانی در حد استانداردهایی باشد که هواپیمایی کشوری تعیین کرده است. داوطلب خلبانی، در ابتدا آزمایش‌های متعددی را پشت سرخواهد گذاشت. این آزمایش‌ها شامل آزمایش کامل خون، معاینه قلب، نوار مغزی، سنجش شنوایی، تشخیص بینایی، کوررنگی و تشخیص عمق و سلامتی داندان‌ها می‌شود. داوطلب خلبانی نباید نقص عضو داشته باشد. همچنین تشخیص صلاحیت پزشکی، روحی و روانی داوطلب خلبانی به عهده پزشکان هوایی است.

البته شرکت‌های هوایی که برای تامین کادر پروازی خود هزینه آموزش خلبانی داوطلب را تامین می‌کنند می‌توانند استانداردهای پزشکی خود را بالاتر از آنچه سازمان هواپیمایی کشوری مشخص کرده است تعیین کنند.

 

شرط لازم، تسلط به زبان انگلیسی

از آنجایی که کلیه کتاب‌های هوانوردی و درس‌هایی که در هواپیمایی داده می‌شوند به زبان انگلیسی است و زبان انگلیسی به عنوان زبان بین‌المللی هواپیمایی انتخاب شده است، تسلط به زبان انگلیسی از ضروریات خلبانی است. داوطلب خلبانی باید از ضریب هوشی خاصی برخودار باشد. از کلیه کسانی که داوطلب خلبانی‌اند آزمون‌های هوشی به عمل می‌آید. در این آزمون‌ها میزان واکنش، قدرت تجزیه و تحلیل و هوشیاری داوطلب بررسی و اندازه‌گیری می‌شود.

همان‌طور که دیدید مراحل خلبان شدن بسیار سخت ‌و دشوار است، به همین دلیل برای همیشه رویای عده‌ای باقی می‌ماند و هیچ‌گاه به حقیقت نمی‌پیوندد. با همه این‌ها اگر کسی علاقه‌، شرایط لازم و پشتکار زیاد داشته باشد می‌تواند به این شغل محبوب و البته پرخطر دست یابد.